زندگینامه حضرت آيت الله سيد حسن طاهری خرم آبادی
زندگینامه حضرت آيت الله سيد حسن طاهری خرم آبادی
تولد و دوران کودکی
حضرت آيت الله سيد حسن طاهري خرمآبادي در روز اول خرداد ماه 1317 هجري شمسي در خرمآباد به دنيا آمد. پدرش مرحوم حاج سيد حيدر طاهري خرمآبادي از شاگردان برجستة مرحوم آيتالله حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي و از دوستان نزديك حضرت امام(ره) و آيتالله گلپايگاني(ره) بود كه پس از سالها تحصيل و بهره بردن از محضر عالمان بزرگ حوزه علميه اصفهان، مشهد و قم با درخواست مردم شريف خرم آباد به زادگاه خود بازگشت و تا آخر عمر به رتق و فتق امور مردم همت گماشت. از ويژگيهاي بارز مرحوم حاج سيد حيدر برخورداري از محبوبيت فراوان بين مردم و علماي شهر، حلم و بردباري و عدم علاقه به زخارف دنيا و ماديات بود. آيةالله سيد حسن طاهري خرم آبادي كه شيفتگي زائدالوصفي به پدر داشت، در سن 9 سالگي مجبور به بردوش كشيدن داغ هجرت پدر شد و اين يتيمي زودهنگام در پرورش و استواري آيندة او تأثير بسزايي داشت. وي از خاطرات شيرين همراهي با پدر، خاطره سفر به عتبات عاليات را ذكر ميكند كه در آن، ضمن باريابي به حرم ملكوتي ائمة هدي، به محضر علماي بزرگ آن ديار نيز شرفياب شدند. مادر او نيز كه زني پاكدامن و از طائفة اشعريون قم بود، در حدود سال 1360 شمسي دار فاني را وداع گفت.
دوران تحصيل:
آيةالله طاهري خرم آبادي تحصيلات خود را در يكي از دبستانهاي خرم آباد آغاز كرد. وي اصرار داشت كه با لباس روحانيت به مدرسه برود؛ اما بسياري از معلمان شديداً با اين مسأله مخالف بودند كه پشتيبانيهاي مرحوم حجةالاسلام والمسلمين حاج سيد احمد طاهري، عموي ايشان، آنها را وادار به سكوت ميكرد. وي در همان دورة دبستان، با ديگر شاگردان مدرسه به مناظره در باره مسائلي چون علم و ثروت ميپرداخت و گاهي كه نماز جماعت برپا ميشد، امامت آن را به عهده ميگرفت. با پايان يافتن دوره ابتدايي، به مدرسه علميه كماليه رفت و طي دو سال جامع المقدمات و سيوطي را فرا گرفت. سپس به همراه مادر خود، به قم عزيمت كرد تا تحصيلات حوزوي خود را در آن ديار عالم پرور ادامه دهد.
در نخستين روز سكونت در قم، به حرم مطهر حضرت معصومه(س) آمد و در كنار صحن بزرگ، مشغول وضو گرفتن شد كه ناگاه چهرهاي ملكوتي، او را به خود جلب نمود كه در حال بازگشت از حرم بود. بي اختيار از يكي از طلاب پرسيد: اين آقا كيست؟ و او پاسخ داد: حاج آقا روح الله خميني! بدين ترتيب از همان آغاز ورود به قم، شيفته امام(ره) شد و بعدها، به سبب رفاقت نزديك امام(ره) با پدرش، مورد تفقد و عنايت ويژه ايشان قرار گرفت.
در همان سال اول ورود به قم، مغني، حاشيه ملاعبدالله و مقداري از سيوطي كه باقي مانده بود فرا گرفت. در سال بعد معالم الاصول و شرح شمسيه و در دو سال بعد از آن، لمعه، قوانين و مطول را آموخت و در سال پنجم رسائل و مكاسب شيخ انصاري را آغاز كرد. ظرف سه سال آن كتابها را به همراه جلد اول كفايه به پايان برد و جلد دوم كفايه را هم زمان با رفتن به درس خارج امام(ره) شروع نمود. مقداري از درس خارج قضا را در محضر آيةالله العظمي بروجردي فرا گرفت كه به دليل فوت ايشان، از ادامة آن باز ماند. هم زمان در درس بيع امام شركت ميجست و پس از تبعيد امام نيز به درس مرحوم آيةالله داماد و آيةالله حاج آقا مرتضي حائري يزدي رفت.
استادان و دوستان:
="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">
حضرت آيةالله طاهري خرم آبادي در دورة تحصيل خود از محضر استادان و عالمان برجستهاي كسب فيض نمود كه حوزههاي علميه خاطرة مبارزات و مجاهدتهاي آنان را هرگز از خاطر نميزدايد. وي با ورود به قم، حاشيه ملاعبدالله را نزد آقاي هاشمي رفسنجاني فرا گرفت. براي تحصيل معالم الاصول و مطول به نزد آقاي شب زندهدار رفت و لمعه را نزد مرحوم حاج آقا حسين جزايري از فضلاي خرمآباد، آقايان باقري كني و ستوده خواند و رسائل شيخ انصاري را نزد آقايان مكارم شيرازي، شبزندهدار، مشكيني و سبحاني فرا گرفت و براي آموختن مكاسب محرمه با آقاي حاج سيد علي محقق داماد به مباحثه پرداخت كتاب بيع را نيز نزد آيةالله خزعلي فرا گرفت. كفايةالاصول را نيز در محضر مرحوم شيخ عبدالجواد اصفهاني (جبل عاملي) و مرحوم سلطاني (طباطبايي) آموخت. براي تحصيل درس خارج، به درس مرحوم آيةالله بروجردي و مرحوم امام خميني رفت. ايشان در باره ويژگي علمي امام(ره) ميفرمايد: «بحث ايشان، شاگرد پرور بود و فكر را به كار ميانداخت. تنها نقل عبارت ديگران نبود. درس ايشان تفاوت زيادي داشت با كل درسهايي كه ما تا آن موقع در حوزه ديده بوديم. الان هم معتقدم كه نوشتههاي فقهي و اصولي ايشان قابل طرح و استفاده و درخور دقت است. البته نميخواهم بگويم كه نظري فوق نظرات ايشان نيست. شاگردان ايشان همان موقع به نظرات ايشان اشكال ميگرفتند و خود ايشان هم مشوّق بود؛ اما نظرات ايشان در همة ابعاد به قدري عميق و دقيق است كه هميشه قابل طرح و بحث خواهد بود. از نظر علمي ميتوان گفت كه حضرت امام در ابعاد مختلف فقهي، اصولي، فلسفي و عرفاني در عصر خويش فقيه و انديشمندي استثنايي بود. حضرت امام از يك نبوغ و استعداد بالايي برخوردار بود. بدون هيچ گونه مبالغهاي ميتوانم بگويم بعد از معصومين(ع) حضرت امام يك انسان استثنايي بود».
آيةالله طاهري خرم آبادي، پس از تبعيد امام، در درس آقايان گلپايگاني، شيخ مرتضي حائري و داماد شركت نمود و از محضر مرحوم حاج آقا حسن فريد اراكي بهرههاي فراوان برد.
در بخش فلسفه نيز، ايشان منظومه ملاهادي سبزواري را نزد مرحوم آيةالله حاج آقا مصطفي خميني و آيةالله اميني آموخت. اشارات و الهيات شفا را نزد آيةالله جوادي آملي و مقداري از اسفار را نزد مرحوم علامه طباطبايي فرا گرفت. بخشي از اسفار را نيز در محضر آيةالله شهيد مطهري خواند.
ايشان در دوره سطح با آقايان سيد احمد مرعشي، سيد علي محقق، عميد زنجاني به مباحثه ميپرداخته است و از هم مباحثهايهاي دورة تحصيل درس خارج، از آقايان مؤمن، حسيني كاشاني، رباني املشي و حاج حسن تهراني نام ميبرد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي:
آيةالله طاهري خرم آبادي، در سالهاي متمادي حضور در حوزه علميه قم، خدمات علمي و فرهنگي شاياني را به اين حوزة سترگ تقديم داشته است. در بخش تدريس، ايشان بسياري از كتب دوره سطح را به نوآموزان حوزه درس داده است و هم اكنون نيز به تدريس درس خارج فقه و اصول مشغول است و طلاب و فضلاي بسياري را به جامعة علمي و فقهي كشور ارزاني داشته است.
در كنار تدريس، از سالهاي پيش از انقلاب تاكنون، در نشريات گوناگوني، مقالههاي جامع علمي و سياسي خود را به چاپ رسانده است كه برخي از آنها به صورت كتاب منتشر شده است. برخي از كتابهايي كه ايشان تاكنون به رشته تحرير درآورده، بدين شرح است:
1ـ رسالة في صله الرحم و قطعيتها؛
2ـ رسالة في مقدار المهر؛
3ـ مسألة ولاية الفقيه في كلام الشيخ الانصاري؛
4ـ اسلام و مسائل اجتماعي؛
5ـ ولايت فقيه و حاكميت ملت؛
6ـ جهاد در قرآن؛
7ـ رسالهاي در عموم حجيت بينه.
برخي از كتب ايشان در دست چاپ است كه از آنها ميتوان به كتابي در ردّ شبهات وهابية و كتابهايي چون منابع مالي اسلام در حكومت اسلامي و كتاب الخمس و ذبايح اهل كتاب و كتاب ولاية الفقية اشاره كرد.
فعاليتهاي سياسي:
زندگي عالمان مجاهد در عصر ما، همواره با مبارزه با رژيم منحوط پهلوي همراه بوده است. آيةالله طاهري خرم آبادي نيز، چون ديگر عالمان عصر خويش و مانند پير و مراد و مقتداي خويش، حضرت امام خميني(ره) حكومت ننگين پهلوي و سكوت در مقابل ستمهاي آن را برنميتابيد و روز و شب را به مبارزه با آن ميگذراند. سخنرانيها، نامهها و اعلاميهها، به زندان رفتنها و شكنجه شدنهاي وي نقش مهمي را در پيشبرد انقلاب و پيروزي آن ايفا ميكرد كه ذكر نمونهها و شرح آن، در اين مختصر نميگنجد.
در سال 1341، شاه و عوامل آن، لوايح ششگانهاي را با ظاهر اصلاحات و ايجاد رفاه براي مردم تدوين كردند و ميخواستند آن را به رفراندوم بگذارند. امام(ره) كه به خوبي از حيلهها و عوامفريبيهاي شاه اطلاع داشت، مخالفت خود را با لوايح اعلام نمود و به آيةالله طاهري خرم آبادي نيز دستور داد كه به خرم آباد برود و مسائل مطرح شده را با علما و مردم آن ديار در ميان بگذارد. تلاش آيةالله طاهري خرم آبادي در آن روزگار براي رساندن پيام امام(ره) و گرد هم آوردن علماي خرم آباد و تصميمگيري براي مسائل پيش آمده، نقطة عطفي در مبارزات ايشان ميباشد. همچنين ايشان پس از مدتي به قم رفت و گزارش مذاكرات علما و جريانهاي پيش آمده در شهر را به اطلاع امام(ره) رساند.
وي در اوايل سال 1342 به منظور تبليغ و در آستانه ماه محرم، تصميم به عزيمت به كاشان گرفت و آن را با امام(ره) در ميان گذاشت. امام(ره) موافقت فرمودند و پيامهايي براي علماي كاشان با موضوعيت جريانهاي پيش آمده و ضرورت مبارزه با رژيم شاه، دادند. وي ضمن رساندن اين سخنرانيهاي مهم و افشاگرانهاي را در ايام ماه محرم انجام داد كه شور عجيبي در مردم كاشان ايجاد كرد و ساواك و عوامل رژيم پهلوي را هراسناك ساخت. همچنين سخنراني وي پس از حادثه پانزدهم خرداد در حرم مطهر حضرت معصومه(ع) در حمايت از امام(ره) و محكوم كردن جنايات رژيم، در كارنامه مبارزاتي او ميدرخشد.
در طول سالهاي مبارزه، آيةالله طاهري خرم آبادي، بارها و بارها مورد تعقيب ساواك قرار گرفت و بارها تبعيد يا زنداني شد. اما بينش صحيح وي از انقلاب و همچنين اطاعت محض از امام(ره) و علاقة وافر به ايشان، تبعيد و زندان و… را بر ايشان هموار ميساخت. ايشان هدف امام خميني(ره) از نهضت را اينگونه بيان ميكند: «از پاي درآوردن حكومت سلطنتي در حد ساقط كردن آن و يا ضعيف كردن آن، به عنوان هدف ميان مدت براي همه روشن بود. اما هدف نهايي نميخواهم بگويم براي همه، ولي براي بسياري از مبارزان نيز مجهول بود. به هر حال تا قبل از مطرح شدن مباحث ولايت فقيه حضرت امام، بحثي در مورد نظام جايگزين رژيم شاهنشاهي نشده بود. مباحث امام افق مبارزه را وسيعتر كرد و يك هدف مشخص و روشن را براي نهضت ترسيم كرد و آن، حكومت اسلامي و مسأله ولايت فقيه بود».
آيةالله طاهري خرم آبادي، در حدود سال 56 به عضويت رسمي جامعه مدرسين حوزه علميه قم درآمد، هر چند پيش از آن نيز در فعاليتهاي مبارزاتي با اعضاي اين مركز همكاري داشت.
فعاليتهاي سياسي آيةالله طاهري خرم آبادي به پيش از انقلاب محدود نيست. ايشان پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي نيز در مسؤوليتهاي گوناگون به ايفاي نقش پرداختند و خدمات ارزشمندي را در عرصههاي گوناگون به انجام رساندند. برخي از فعاليتهاي ايشان پس از پيروزي انقلاب بدين شرح است:
1ـ عضويت در مجلس خبرگان قانون اساسي به نمايندگي از مردم لرستان؛
2ـ عضويت در جامعه مدرسين حوزه علميه قم؛
3ـ نمايندگي امام در امور حج و زائران بيتالله الحرام؛
4ـ نمايندگي حضرت امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سال 1360؛
5ـ نمايندگي امام در پاكستان؛
6ـ عضويت در مجلس خبرگان رهبري و عضويت در هيأت رئيسة آن؛
7ـ امامت جمعه موقت تهران با حكم مقام معظم رهبري.
آيةالله طاهري خرم آبادي هم اكنون در حوزة علميه قم به تدريس فقه و اصول ميپردازند و شاگردان مبرزي را به جامعة اسلامي تقديم میدارند.
منبع: http://www.jameehmodarresin.org